Najbardziej zaawansowane technicznie kotły co, na paliwa stałe w czasie bieżącej eksploatacji są sterowane urządzeniami elektrycznymi. Ale produkuje się też kotły, które nie wymagają zasilania energii elektrycznej. Spala się w nich różne rodzaje węgla lub ich mieszanki oraz drewno. W tej grupie kotłów występują dwa rodzaje: z górnym oraz z dolnym spalaniem.
W kotłach tych proces palenia obejmuje całe paliwo znajdujące się w komorze spalania, a jednorazowy zasyp wystarcza na ok.8 godzin palenia. Są to najstarsze i najtańsze konstrukcje kotłów co.
Są to nowocześniejsze konstrukcje, a tym samym trochę droższe. Spalanie odbywa się tylko w strefie komory spalania w okolicach rusztu. Pozostały po spaleniu paliwa popiół zsypuje się do popielnika, a jego miejsce zajmuje kolejna porcja paliwa. W ten sposób paliwo spala się dłużej niż w kotłach z górnym spalaniem.
Dodatkowo w tego typu kotłach spaliny mają do pokonania dłuższą drogę do przewodu kominowego, ponieważ na ich drodze znajdują się dodatkowe przegrody. Tym samym większa jest powierzchnia oddawania ciepła, a to zmniejsza ilość ciepła uciekającego do komina. Dzięki temu kotły z dolnym spalaniem są ekonomiczniejsze niż te z górnym spalaniem, a więc szybko zwraca się różnica w cenie zakupu.
Jednorazowy zasyp kotła wystarcza na ok. 16 godzin.
Kwestia sterowania pracą kotła sprowadza się do regulacji ilości powietrza dostarczanego do komory spalania. Służy do tego miarkownik ciągu. Urządzenie montowane jest bezpośrednio w płaszczu wodnym kotła, połączone jest z klapką w drzwiczkach popielnika poprzez cięgno, do którego przymocowany jest łańcuszek lub linka.
Użytkownik nastawia na głowicy termostatycznej regulatora temperaturę cieczy i w zależności od wahań temperatury miarkownik otwiera lub zamyka klapkę, tym samym zwiększając lub zmniejszając ilość powietrza, na skutek czego zmienia się intensywność spalania.
Miarkowniki produkowane są dla różnych średnic przyłącza – od ¾" do 1", oraz w zakresie regulacji temperatury 40-90°C. Mogą też pracować w pozycji pionowej lub poziomej.
Jest to najprostszy „zautomatyzowany” sposób sterowania pracą kotła co. Niedogodnością tego typu sterowania jest to, że w celu zmiany temperatury każdorazowo trzeba zejść do kotłowni.